terça-feira, 24 de outubro de 2017

Komparo de Vaastu Shastra kaj Feng-Shui

Estas imperativo, ke la du konataj metodoj de orienta dezajno - Fengŝui (*) (Ĉinio) kaj Vaastuŝastra (*) (Hindujo) estas komprenitaj en taŭga perspektivo, ĉar ambaŭ disciplinoj difinas la rilaton inter homo kaj kosmo.


En la ĉina lingvo Feng signifas venton kaj Ŝui signifas akvon, tiel implicante, ke la tekniko ampleksas la ekvilibron inter la kosma elemento “akvo” kaj kosma kvalito "vento" en sistemo por atingi harmonion kun la kosmaj fortoj. Fengŝui kaj Vaastuŝastra ambaŭ celis forigi obstrukcojn tiel, ke la energio povas flui libere tio, kio kreas median harmonion.

Fengŝui estas scienco, kiu entenas astronomion, geografion, medion, magnetajn kampojn kaj fizikon. Fengŝui ne estas religio aŭ superstiĉo – la moderna scienco pruvis esti kompleksa matematika sistemo. Vaastuŝastra havas difininitajn definojn - Vaastu signifas loĝejon aŭ domo kaj Ŝastra signifas sciencon aŭ teknologio, tio estas, ĝi estas la scienca metodo de konstruado de domoj.

Vaastu estas unu el la plej malnovaj sciencoj de arkitekturo kaj havas specifajn regulojn, regularoj kaj gvidlinioj, establitaj de saĝaj homoj de la vedaj tempoj. Por la nuna socio estas la ampleksa kaj evoluigita filozofio de konstruaĵo. Laŭ Vaastu direktoj, lokoj, formoj kaj internoj estas la ĉefaj aspektoj de la konstruaĵo dezajno.

Vaastuŝastra konsideras, ke domo estas viva animo enhavanta prana. La Fengŝui skriboj indikas akvon, fajron, lignon, oron kaj teron kiel la kvin bazaj elementoj formante la tutan universon kun vento kiel la speciala kvalito atingebla per tiuj elementoj.

La Vaastuŝastraj Skriboj substrekas, ke ĉiu vivanta kaj ne-vivanta ento, rilate al la tuta mondo, estas kreita el la Panch-Maha-Bhutas - tero, akvo, fajro, vento kaj etero. La "Etero" estas konsiderata la plej grava elemento en ĉi tiu sistemo, ĉar ĉiuj eblaj transformoj de ĉiu elemento al alia devas esti kondukitaj nur per Akashtatva. Vaastuŝastra havas propran Vaastu-Ĉakra Sistemo, kiu estas uzata kune kun Astrologio; Astronomio kaj Yogaŝastra por la selektado de la loko, kaj magneta kompaso determinas la direktan aspekton. Interese, ambaŭ sistemoj usas la Nordosuda (NS) por orienti la strukturon.

Fengŝui konsideras la tero, kiu havas duberuĝan aŭ dubeflavan grundon kiel bona geomancia lando. Vaastuŝastra konsideras landon kun bunta blanka kaj flava tero pro la konstruado de domo. La ruĝa grundo estas tolerata de Vaastuŝastra, sed loko kun nigra grundo ne estas favora por konstrui, ĉar tia lando estas inklina al problemoj pro akvo - media polucio. Fenŝhui insistas, ke akvon devas flui antaŭ la ĉefa enirejo de la domo. Ne estas prefera direkto de akvofluo jam, ke Fengŝui permesas la lokigon de la ĉefa enirejo en iu ajn direkto, dependante de la jaro de naskiĝo de la posedanto de la domo. Vaastuŝastra, aliflanke konsideras la fluo de akvo je la direkto al Nordorienta (NE) direkto, kiel utila faktoro por Vaastu kun luna formo (Chandrakar) Nordorienta (NE), direkta fluo kiel indikilo por kadro kaj prospero.
  


Granda diferenco en ambaŭ temoj rilatas al la direkto de la malfermoj de la ventumilo. Fengŝui konsideras Nordo (N) kiel malbona kaj preferas la Sudan (S) direkton por malfermoj de fenestro. Kontraste Vaastuŝastra diras, ke la pozicio de la fenestroj devu esti en la Nordoriento (NE) aŭ nur en Nordorientaj (NE) direktoj. Fengŝui klopodas provizi al la familioj protekto kontraŭ flava polvo kaj sablo, ke la ĉina kontinento ricevas de la dezertoj situaciita ĉe Norda limo (N) de tiu lando. Vaastuŝastra sekvas la scienca logiko, kiam da elekto de la direktoj de la fenestro, en la senco de tiu, kiu konsideras la bonajn efektojn de la matena sunlumo.

La lokalizo kaj projekto de la ĉambro en Fengŝui estas bazitaj sur la tradicia krado Le-Shu de naŭ kvadratoj, kiu atribuas malsamajn direktojn. En Vaastuŝastra la lokalizo de la ĉambroj estas determinata en la Vastu Purush Mandal, konsistante de naŭ kvadratoj influitaj de la suna vojaĝo en ĝiaj diversaj fazoj. Ekzistas ankaŭ diferencoj inter la du antikvaj artoj. En Vaastuŝastro, norda direkto estas ĝenerale konsiderita aŭspicia, ĉar estas konsiderita kiel fonto de magneta energio. La orienta direkto ankaŭ estas konsiderita aŭspicia, ĉar tiu direkto estas la fonto de la suna energio (suno). Kontraste, en Fengŝui, norda direkto estas ĝenerale konsiderata kiel malaŭspicia. Tio estas, ĉar en Ĉinio, la norda direkto estas, kie la sabloj kaj la malvarmaj ventoj de Mongolio blovas. En Fengŝui, la sudo kaj la sudorienta direkto estas ĝenerale konsiderita aŭspicia, ĉar la varmego de la suno povas esti sentata de ĉi tiuj direktoj.

Pro la diferencoj en iliaj filozofioj, ekzistas ankaŭ gravaj diferencoj en siaj praktikoj. En Vaastuŝastro, la forno de la kuirejo normale devas esti metita dekstren, dum la lavujo devas esti metita maldekstren. En Fengŝui, la baza principo de la kuireja forno kaj lavujo estas, ke ili ne devus esti unuj kontraŭ la alia. Cetere, en Vaastuŝastro, dormi kun la kapo en la Suda aŭ Orientaj direktoj estas konsiderata aŭspicia, dum en la Fengŝui, la direkto de dormo devas ĝenerale esti laŭ la aŭspiciaj direktoj de la persono. En Vaastuŝastro, grandaj aŭ pezaj meblaroj kiel sofo, televido, radio, ktp., devas esti metitaj en la sudon aŭ okcidentan direkton de la domo. Ĉi tio lasos pli da spaco en la Nordo kaj Orienta regiono - konsiderita aŭspicia. En Fengŝui, ĉi tiuj mebloj devas esti metitaj en la Norda sektoro, rekte antaŭ la Suda aŭspicia sektoro.

La tutmonda interrilato certigis, ke ĉio, ekde ŝuoj ĝis robo kaj televidprogramoj, estis faritaj havebla al hindaj hejmaj de fremdaj landoj. Kune kun konsumaj produktoj kaj aliaj servoj, ekzistis ankaŭ kulturaj influoj interŝanĝataj/dividitaj inter kontinentoj. Ne mirinde do, ke Fengŝui laŭiris la vojon al Hindujo.

Kiam Fengŝui venis al Hindujo, estis tiuj, kiuj tuj kaptis lin, pli pro la sorĉo ol la vera aŭtenteco malantaŭ la scienco. Persista komerco kaŭzis, ke Fengŝui disvastigis sian konscion inter pli granda publiko. Kaj kun tio venis multaj miskomprenoj, mitoj, falsaj kredoj superregante pro ĉiu konstruante Fengŝui laŭ via perspektivo. En Hindujo, la Fengŝui tuj estis komparita kun Vaastuŝastro. Du sciencoj, jarcentoj malnovaj, ili estis komparitaj per siaj avantaĝoj kaj malavantaĝoj, de personoj, kiuj ne sciis bone la sciencojn. La rezulto, kompreneble, ne estis konkludiga ... Ambaŭ Vaastu kaj Fengŝui estas antikvaj sciencoj de Hindujo kaj Ĉinio, respektive, kaj provas atingi la komunan celon harmoniigi la naturon kun la vivantoj. La celo estas la sama, kvankam la metodo estas malsama. La scienco temas preskaŭ pri la sama, kvankam malsama aplikado.

Vaastu signifas la loĝejo aŭ hejmo kaj Ŝastro signifas la teknologion aŭ metodon. Tiel, Vaastuŝastro tradukas la metodon aŭ mekanismon por konstrui (bonan) domon kaj donas la gvidliniojn por fari favoran loĝejon. Vaastuŝastro estas kutime aplikata en limigita premiso, tiel estas: domo, konstruaĵo, butiko, fabriko, ktp. La ĉefa celo de la apliko de Ŝastro estas krei ekvilibron inter la konsiderata loko kaj la ekstera medio. Vaastuŝastro en la hinduja kunteksto estas grava kiam de la konstruado. Oni kredas, ke se domo estas konstruita laŭ la Ŝastro, tiam tiu aparta domo neniam alfronti seriozajn problemojn de sano kaj mono kaj familianoj vivos harmonie. La TEMPO aŭ la LOĜANTO ne limas Vaastuŝastron. Tio signifas, ke Vaastu-principoj povas esti aplikataj, kiam ajn aŭ en ajna jaro por ajna persono, kiu vivas en iu loko en la sama normigita maniero. (Ĉu tio signifas, ke ĉiuj loĝantoj de konstruaĵo konstruita laŭ la principoj de Vaastu ricevas saman sorton?)

Ankaŭ Fengŝui celas atingi tiun ekvilibron inter la ekstera medio kaj la "vivo". La diferenco estas, ke Fengŝui estas farita ne nur en la "hejmo", sed ĝi ankaŭ estas por ĉiuj individuoj, kiuj vivas en tiu loko. Estas tre facile noti, ke ne ĉiuj homoj vivantaj sub la sama tegmento farita de Vaastu profitigas sin de la sama grado de avantaĝoj. Tie estas, kie la principoj de Fengŝui povas esti aplikitaj al individuoj, kiuj vivas kun ĉi tiu kondiĉo. Fengŝui korpigas la tempan faktoron kaj, sekve, kun la ŝanĝo de tempoj, la "rekomendoj" faritaj de konsultisto de Fengŝui ankaŭ ŝanĝus depende de la periodo, en kiu la principoj estas aplikitaj. Fengŝui ankaŭ konsideras la personon, pri kiu la "rekomendoj" estas estantaj aplikitaj, kaj denove la "rekomendoj" eble povas varii de individuo al individuo je certa loko kaj certa tempo.

La Vaastu estas kutime rigida koncerne al la naturo kaj ĝiaj reguloj. Fengŝui proponas fleksebleco laŭ la manieroj pot resanigi malharmoniojn inter naturo kaj la individua aŭ malpligrandigi negativajn efikojn. Ambaŭ sciencoj necesas esti komprenita je larĝa perspektivo antaŭ ol decidi, kio estas la plej bona elekto por vi.

Dum la debato Vaastu - Fengŝui povas interesi iuj, oni observas, ke la principoj regitaj en tiuj sciencoj devas labori, kaj ĉiam laboras, sendepende de la kredo de la individuoj en tiuj sciencoj. Estus mirinde, se seriozaj profesiistoj povis vicigi tiujn sciencojn kaj integri ilin kiel kunmetita scienco por la bono de la moderna generacio.

Ambaŭ sciencoj, kun jarcentoj de historio, estis viktimoj de superstiĉoj, falsaj interpretoj de la fundamentaj principoj (precipe de la tiel nomataj praktikantoj) kaj estis pli uzataj en "oportuneco" ol en iliaj veraj spiritoj.

La ĉefa diferenco estas, ke parto de la teorio de la Fengŝui estas bazita sur regiona zorgo, ke sabloŝtormoj, blovanta de la nordo, faris nordan enirejon al la hejmo neakceptebla, dum Vaastu favoras la enirojn en la nordo kaj oriento. Vaastu baziĝas sur scienco. Fengŝui estas bazita sur konsideroj de lokaj geografioj kaj tradicioj. Ambaŭ uzas la kvin elementojn; tamen, Vastu uzas teron, akvon, fajron, aeron kaj spacon; dum Fengŝui anstataŭas la teron kaj la spacon por ligno kaj metalo.


(*) Noto: Por simpleco mi anstataŭtigis la vortojn Vaastu Shastra kaj Feng-Shui por vaastuŝastra kaj fengŝui respektive en la teksto.

segunda-feira, 2 de outubro de 2017

Pri la Fundamento



Esperanta/Portugala

Enhavo

1. Enkonduko
2. Antaŭparolo
3. Gramatiko
4. Ekzercaro de la lingvo internacia «Esperanto»
5. Solvoj
6. Vortareto – Esperanta/Portugala

1. Enkonduko

"Pri La Fundamento" estas kurso kies ĉefa celo estas konatigi vin kun la plej grava dokumento de la lingvo Esperanto, nome la Fundamento de Esperanto.
"Sobre o Fundamento” é um curso cuja principal finalidade é te familiarizar com o documento mais importante da língua Esperanto, de nome Fundamento de Esperanto.

Estas ĉiam risko ke lingvo, kiu estas uzata en ĉiuj mondopartoj, disiĝas en malsamajn dialektojn. Krome, ekzistas tiaj homoj, kiuj konstante volas fari ŝanĝojn en "planlingvo" kiel Esperanto. Tiaj ŝanĝproponoj riskas rezultigi senfinajn diskutojn malstabiligon de la lingvo.
Há sempre o risco de que a língua que é usada em todas as partes do mundo se desmembre em diferentes dialetos. Além disso, existem pessoas que querem constantemente fazer mudanças em uma "língua planejada" como o Esperanto. Tais propostas de mudança correm o risco de resultar em discussões sem fim ou até mesmo desestabilização da língua.

Por eviti aperon de dialektoj, subitajn ŝanĝojn en la lingvo kaj kverelojn ĉirkaŭ ĝi, Zamenhof en 1905 prezentis la libron Fundamento de Esperanto. Tiu dokumento multe helpis kaj daŭre helpas al kreado de stabila kaj harmonia evoluo de "Lingvo Internacia".
Para evitar o aparecimento de dialetos, mudanças súbitas na língua e querelas em torno dela, Zamenhof em 1905 apresentou o livro Fundamento de Esperanto. Esse documento muito ajudou e continuamente ajuda a criação de uma evolução estável e harmônica da "Língua Internacional".

En la antaŭparolo de la verko, Zamenhof skribas: "... la «Fundamento de Esperanto» devas troviĝi en la manoj de ĉiu bona esperantisto kiel konstanta gvida dokumento ...". En la realo tamen ne estas tiel ke ĉiu esperantisto tralegis la Fundamenton, scias pri ties ekzisto! Sed, ni opinias ke estus tre bone se ĉiu uzanto de lernu!, kiu serioze aliras Esperanton, scius pri la Fundamento kaj konus la plej gravajn partojn de ĝi. Pro tio, tiu ĉi kurso.
No prefácio da obra, Zamenhof escreve: "... o «Fundamento de Esperanto» deve se encontrar nas mãos de todo bom esperantista como um constante documento guia ...". Na realidade não é, entretanto, de tal modo que todo esperantista leu todo o Fundamento, ou até mesmo sabe de sua existência! Mas nós opinamos que seria muito bom se todo usuário de lernu! que se aproxima do Esperanto com seriedade soubesse sobre o Fundamento e conhecesse as partes mais importantes dele. Por causa disso, este curso.

Respekton al vi kaj al la Fundamento!

Fonto: Lernu.net